Wilfried de Jong: Welkom terug bij deze speciale uitzending van Zomergasten met Oskar. We beginnen direct met een reis terug in de tijd. Waar en wanneer gaan we naartoe Oskar?
Oskar. We gaan naar India, in het huidige Pakistan in de vierde eeuw voor Christus. Of beter gezegd we volgen Michael Wood in zijn zoektocht het spoor van Alexander de Grote daar te volgen
W. Een fraaie BBC-productie, dat staat buiten kijf. Maar waarom juist over de episode in de geschiedenis?
O. Ik ben al lang gefascineerd door de veldtocht van Alexander de Grote. Eigenlijk sinds ik het boek van Jona Lendering, Alexander de Grote: De ondergang van het Perzische Rijk heb gelezen. Wat mij daarin in trof was niet alleen de buitengewone militaire successen, maar vooral ook de culturele gevolgen die de veroveringen met zich mee brachten. Doordat zijn rijk van Griekenland tot aan India strekte, zorgde Alexander de Grote er in wezen voor dat er een kruisbestuiving tussen oost en west kon plaats vinden. Dit had een aantal zeer interessante gevolgen, zoals bijvoorbeeld de bloei van een Grieks-boeddhistische cultuur in Gandhara, ongeveer het huidige Oost-Afghanistan en Noord-Pakistan. Dit leidde er onder meer toe dat de vroegst bekende Boeddhabeelden op Griekse beeldhouwkunst geïnspireerd zijn Thomas McEvilley heeft in zijn levenswerk The Shape of Ancient Thought deze en andere oost-west-contacten in kaart gebracht.
W. En hem gaan we aan het woord laten in het volgende fragment. Hij ziet er overigens niet zo gezond uit, was hij hier ziek?
O. Dat weet ik niet, maar het feit is dat hij afgelopen maart op 73-jarige is overleden. Helaas zal hij dus niet nog meer mensen persoonlijk aan het denken kunnen zetten, maar op deze manier probeer ik hem postuum alsnog een groter publiek te geven.
W.Dat is een nobel streven.
O. En daarmee hebben we gelijk de verplichte Grote Geest aan het woord gelaten. Wat zou Zomergasten toch zijn zonder fragmenten met uitsluitend pretentieuze pratende hoofden? Zelfs een inhoudsloos iemand als Hans Teeuwen kon het niet laten zich voor te doen als een intellectueel, door in zijn uitzending een opgeblazen windbuil als Christopher Hitchens een podium te geven voor zijn geleuter.
W. Noumoe, moet dat nou, zo'n persoonlijke aanval op een geëerde gast van mij?
O. Ik heb persoonlijk helemaal niks tegen meneer Teeuwen. Ik vermoed zelfs dat het een alleraardigst persoon is, die bovendien kwaliteiten bezit op het gebied van zang, dans en variété, waar ik nog niet eens van kan kan dromen. Maar zijn optreden in Zomergasten was natuurlijk pijnlijk om naar te kijken, hij had werkelijk niks nieuws of interessants te vermelden. Wederom een schrijnend voorbeeld van het verval van onze cultuur.
W. Goed we gaan fietsen. Waarom in Zomergasten?
O. Omdat wielrennen de sport is die als enige alles heeft wat het echte leven ook heeft. Intrige, eerzucht, bedrog, teleurstelling, schoonheid, het zit er allemaal in.
W. Waar gaan we naar kijken?
O De finale van Luik-Bastenaken-Luik van 1997.
W. En waarom juist die wedstrijd?
O. Dit is een nogal persoonlijke keuze. Dit is de eerste wielerkoers, waarvan ik me nog goed kan herinneren dat ik vol spanning voor de televisie zat. En daarbij komt nog dat het Luik-Bastenaken-Luik betreft, de oudste en in mijn ogen mooiste wielerklassieker. Het is vooraf goed te weten dat we een kopgroep van drie hebben, met daarin Jalabert en Zülle (de twee ploegmaats van Once) samen met Bartoli. We pakken de race op als de koplopers aan de laatste klim van de Côte de Ans gaan beginnen en ze achtervolgd worden door een groepje met onder meer klasbakken als Museeuw en Sørensen.
W. Goed, een trip down memory lane dus.
O. En een hele spannende koers!
W. Als je dit fragment ziet met de kennis van nu. Kun je er dan nog steeds van genieten, wetende dat iedereen toen hoogstwaarschijnlijk strak stond van de doping?
O. Jazeker, het blijft een fantastische wedstrijd. Alleen al het ploegenspel! Bartoli zit ogenschijnlijk in een verloren positie, aangezien het feitelijk twee tegen één is. Maar hij weet zijn nadeel om te buigen in een voordeel, door Zülle en Jalabert 50 kilometer lang het vuile werk op te laten knappen en te doen alsof hijzelf al moegestreden is. Het is natuurlijk pokeren, want de achtervolgers zijn nooit ver weg. Maar uiteindelijk weet hij het zelfs voor elkaar te krijgen dat het Jalabert is, die zijn ploegmakker Zülle uit het wiel rijdt. En Bartoli maakt het vervolgens op majestueuze wijze af.
O. Zou je dan willen pleiten voor het legaliseren van doping in de topsport?
W. Nee, dat niet. Maar je moet beseffen dat de sporters in die tijd geen keuze hadden. Er waren middelen beschikbaar die niet toegestaan waren, maar ook niet opspoorbaar. En een van die middelen, epo, had zo'n sterk prestatieverhogende werking, dat je niet professioneel en competitief kon zijn, zonder epo te gebruiken. Het enige wat in die tijd een optie was geweest, was dat de internationale wielerunie, de UCI, professioneel wielrennen had verboden tot er een effectieve opsporingsmethode voor bloeddoping beschikbaar was. Want de UCI keek in die periode gewoon de andere kant op, ze wisten donders goed wat er in het peloton aan de hand was, maar het enige werkzame middel was voor hun erger dan de kwaal.
W. Je standpunt is helder. We gaan nu naar alweer een pratend hoofd, W.F. Hermans. Wellicht kun je hem even introduceren voor de jongere kijkers?
O. Hij behoeft naar mijn bescheiden mening geen introductie. Als de geachte kijkbuiskindertjes niet weten wie Willem Frederik Hermans is, dan zoeken ze het maar op Wikipedia op.
W. Goed, laten we maar gaan kijken wat hij hier te zeggen heeft.
W. Hermans in, naar ik meen, een interview over zijn roman Nooit meer slapen. Een belangrijk schrijver?
O. Ja, zonder hem zou de avond niet compleet zijn.
W. Waarom niet?
O. Hij was een van de weinige echt kritisch geesten die ons kleine land ooit gekend heeft. Hij wist vaak de vinger op de zere plek te leggen. Dat was meestal niet prettig, maar wel noodzakelijk.
W. In het fragment sprak Hermans over de wetenschap. Hoe kijk jij daar tegen aan?
O. Ik ben het volledig met hem eens. Ik denk dat men over het algemeen veel te veel waarde hecht aan de zogenaamde triomfen van de wetenschap. Je hoort wel eens dat mensen zeggen: "Ik geloof niet in God, ik geloof in de Wetenschap". Mensen die dat zeggen, zijn in mijn ogen niet goed bij mijn hoofd. Want feitelijk zeggen ze: "Ik geloof dat het imperfecte handelen van de mens uiteindelijk een perfecte uitkomst zal hebben." Ze plaatsen de wetenschap op hetzelfde voetstuk als anderen hun religie of spirituele geloof plaatsen. En dat is volgens mij heel erg dom. Want de wetenschappelijke praktijk is feitelijk niets anders dan het opbouwen van een gedachtestelsel, met de intentie het ooit eens af te breken, iets wat binnen een religie niet zou passen. Elke goede wetenschapper is zich er van bewust dat alles wat wij nu, wetenschappelijk gezien, voor waar houden, ooit eens tot onwaarheid zal worden bestempeld. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de relativiteit van de zogenaamde wetenschappelijke vooruitgang. Ja, we hebben nu gps-systemen, koelkasten en MRI-scanners, maar heeft dat de mensheid verder gebracht? Dat is een vraag waar ik wel een mening over heb, maar die de wetenschap niet kan beoordelen. Een religie kan daar potentieel wel een antwoord op hebben, want is immers geen wetenschap. Maar of je dat antwoord vervolgens ook gelooft, mag iedereen van mij dan weer zelf weten.
W. Oké, het is weer tijd voor muziek volgens mij.
O. Precies, Motorpsycho, uit Trondheim in Noorwegen.
W. Een persoonlijke favoriet?
O. Dat kun je wel stellen, we krijgen ze volgens mij later nog een keer te horen.
W. Dat klopt, maar we gaan de mannen alleen dit keer ook in actie zien.
O. Inderdaad, dat was ik al bijna vergeten.
W. Waarom heb je voor dit nummer gekozen?
O. Omdat ze in dit fragment volgens mij laten zien wat voor fantastische live band ze wel niet zijn. Het nummer zelf is naar mijn mening niet bepaald hun beste compositie, maar ze weten het op zo'n grandioze manier te spelen, dat het toch heel erg goed is. En daarbij komt bij het zien van deze video altijd de herinnering in mij boven aan een van de beste Motorpsycho-optredens die ik zelf ooit gezien heb. Vredenburg, Utrecht in juni 2004, als ik het wel heb. Op die avond speelden ze ook met een ongekende intensiteit en wisten ze ook het allerbeste in nummers boven te brengen. Veel nummers die nog veel beter zijn dan wat volgt. Maar goed, een fantastische liveband dus, waarvan ik met deze video slechts een glimp kan laten zien.
W. En met dat slotakkoord sluiten we dit deel van de uitzending af. We hopen u spoedig weer bij het vervolg van deze avond terug te zien.
- Zomergasten (deel 1)
- Zomergasten (deel 2)
- Zomergasten (deel 3)
- Zomergasten (deel 4)
- Zomergasten (deel 5)
- Zomergasten (deel 6, slot)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten